تفاوت پایان نامه کارشناسی ارشد و رساله

در این نوشتار به تعریف پایان نامه کارشناسی ارشد و رساله دکتری، بیان تفاوت ها و شباهت های میان این دو و بقیه موارد در این رابطه میپردازیم:

مقدمه

بزرگترین دغدغه‌ دانشجویان دوره کارشناسی ارشد و دکتری، ارائه پایان‌ نامه و رساله است. چرا که تاثیر زیادی در معدل و مدرک آنها دارد و در نهایت تخصص آنان را نشان خواهد داد. حتی اگر بخواهند از کشور خارج شوند، موضوع پایان نامه تاثیر زیادی در این موضوع دارد.

تعریف پایان نامه کارشناسی ارشد

پایان نامه کار تحقیقاتی است که دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد بایستی در طول دوران تحصیل به آن پرداخته و در نهایت از آن در برابر اساتید، داور‌ها و سایر دانشجویان دفاع کنند. در پایان‌نامه دانشجو باید خود به انجام تحقیق و پژوهش پرداخت و نوآوری داشته باشد. با این حال گستردگی کار انجام شده در پایان‌نامه بسیار کمتر از رساله دکترا بوده اهمیت آن بیشتر از لحاظ آشناسازی دانشجو با مراحل انجام تحقیق می‌باشد.

هر پایان نامه از بخش های اصلی زیر تشکیل می گردد:

• صفحات آغازین (جلد، صفحه سفید، صفحه عنوان، پیشگفتار، تقدیم نامه، سپاس نامه، صفحه فهرست مطالب، صفحه فهرست شکل ها و جدول ها، گراف ها، چکیده و …)
• فصل اول: معرفی پژوهش
• فصل دوم: ادبیات پژوهش
• فصل سوم: مراحل انجام پژوهش
• فصل چهارم: یافته های پژوهش
• فصل پنجم: تحلیل یافته ها، بحث و نتیجه گیری
• فصل ششم: خلاصه پژوهش
• منابع
• پیوست ها

رساله دکتری

ساله یا تز به کار پژوهشی گفته می‌شود که دانشجوی مقطع دکتری در مورد موضوعی مرتبط با گرایش تحصیلی خود ارائه می‌دهد. این کار پژوهشی قواعدی دارد که دانشجو باید آن‌ها را رعایت کند تا نمره موردقبول را دریافت کند. نگارش رساله جزء واحدهای درسی است و اگر دانشجو نمره کافی را هنگام دفاع از رساله خود دریافت نکند، موفق به دریافت مدرک دکتری نمی‌شود. دانشجو در جلسه دفاعیه در برابر داوران، حاضر می‌شود و به سؤالات هر یک از آن‌ها پاسخ می‌دهد.

توجه به برخی نکات برای انجام رساله دکتری

• پروپوزال خود را بر اساس نظمی سیستماتیک تدوین نمایید.
• برای فصول مختلف رساله خود، پوشه هایی تهیه نمایید و هر فصل را در یک پوشه جداگانه بگذارید.
• مطالب را به صورت ساده و به دور از هرگونه پیچیدگی و ابهام بنویسید.
• فهرست مندرجات به شما کمک می کند تا مطالب را به صورت صحیح و مناسب ارائه دهید.
• جداول را در متن رساله معرفی نموده و ارائه دهید و پس از ارائه هر جدول، مطالبی درباره آن بنویسید.
• نتایج و نقطه نظرات واقعی خود را ارائه دهید.
• پیشنهاد برای پژوهش های آتی خود را به صورت منتطقی و معقول با پژوهش خویش ارائه دهید.

اهداف واحد پایان نامه کارشناسی ارشد و رساله

1. ایجاد انگیزش تفکر جهت انتخاب موضوع و بدنبال آن پژوهش و تحقیق و ارائه راهکارهای مناسب.
2. تقویت نگرش تحقیقی.
3. کسب توانایی در طراحی و مدیریت تحقیق.
4. بکارگیری روشهای مختلف جستجوی هدفمند در ادبیات علمی مربوطه (چاپی و الکترونیک).
5. کسب مهارت در استفاده از روشهای مناسب جمع آوری داده ها.
6. کسب مهارت در استفاده از روشهای مناسب پردازش داده ها.
7. آشنایی با شیوه صحیح نگارش.
8. کسب توانایی در ارایه مناسب مطالب.
9. افزایش قدرت استدلال و تفکر منطقی.

انواع پایان نامه

پایان نامه ها می توانند پژوهش بنیادی، کاربردی، بنیادی – کاربرد (و ترجیحاً در جهت حل اولویت های منطقه ای و کشوری) باشند. پایان نامه های مروری، گردآوری و گزارش موارد نادر قابل تصویب نمی باشند.

شباهت پایان نامه کارشناسی ارشد و رساله دکتری چیست؟

هر دو قانون یکسان دارند

قوانینی که در نوشتن و ارائه پایان نامه کارشناسی ارشد و رساله داریم، یکسان است:

• باید اصول نوشتار آکادمیک را رعایت کنید؛
• هر دو را بدون تاخیر ارائه دهید؛
• برای پشتیبانی از نتایج نهایی باید مهارت‌های تحلیلی خود را تقویت کنید؛
• هرگونه روش غیراخلاقی در جمع‌آوری و ارائه اطلاعات، برایتان جریمه خواهد داشت؛
• ویراستاری تخصصی و نمونه‌خوانی قبل از ارائه از الزامات است؛
• سرقت ادبی یک جرم است!

نحوه انتخاب موضوع پایان نامه کارشناسی ارشد و رساله دکتری مثل هم است

مهم نیست پایان نامه می‌نویسید یا رساله! هیچکس موضوع تحقیق را به شما نمی‌دهد و خودتان باید برای انتخاب آن وقت بگذارید. موضوع انتخابی شما باید جوری باشد که مهارت‌های شما را به خوبی نشان دهد.

ساختار هر دو مشابه است

قالب کلی پایان نامه کارشناسی ارشد و رساله دکتری به یک شکل است تقریباً، یعنی تمام موارد زیر را دارید.

نیاز به ارائه پروپوزال دارند

مانند موارد قبل، در هر دو دوره تحصیلی باید قبل از شروع نوشتن تحقیقات، پروپوزالی برای آن ارائه دهید.

در مقاله پروپوزال تحصیلی چگونگی نوشتن آن را توضیح داده‌ایم!

البته دقت کنید که تفاوت‌هایی درباره نحوه نوشتن پرپوزال دکتری و پرپوزال ارشد وجود دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم.

حتماً باید از آنها دفاع کنید

برای دریافت مدرک نهایی، باید از پایان نامه و تز خود دفاع کنید.

تفاوت پایان نامه کارشناسی ارشد و رساله دکتری

همه کارهای پژوهشی در بسیاری مراحل شباهت دارند؛ انجام دادن پایان‌نامه کارشناسی ارشد و رساله نیز بهم شبیه است، اما به دلیل مقاطع مختلف تحصیلی تفاوت‌های عمده‌ای هم دارند. تعدادی از موارد تفاوت پایان‌نامه ارشد و رساله دکتری عبارت‌اند از:

نحوه نگارش و حجم نوشته پایان نامه کارشناسی ارشد و رساله دکتری

معمولا پایان‌نامه ارشد حدود صد صفحه نوشته می‌شود، اما رساله دکتری به دلیل گسترده‌تر بودن اطلاعات حجم بیشتری به خود اختصاص می‌دهد و مفصل‌تر است و حتی ممکن است تا ۴۰۰ صفحه نوشته شود. البته این امر در رشته‌ها و گرایش‌های مختلف با هم تفاوت دارد.

زمان نگارش

مرحله تحقیقات رساله دکتری اغلب طولانی‌تر از پایان‌نامه کارشناسی ارشد است. پایان‌نامه در انتهای دوره کارشناسی ارشد با انجام یک پروژه تهیه می‌شود. اما نگارش رساله یا تز در طول دوره دکتری انجام می‌شود. زیرا پایان‌نامه برای ارزیابی آموخته‌های دانشجو در طول دوره تحصیلش در مقطع کارشناسی ارشد است. اما رساله فرصتی است برای کسب اطلاعات، نظریه‌ها و کاربردهای نو تا دانشجو ایده‌پردازی کند، به نظریه‌ای نو برسد و بتواند از ایده‌اش دفاع کند.

نوع موضوع

پایان‌نامه ارشد می‌تواند پژوهشی تکمیلی باشد و تحقیقات پیشین را کامل کند. اما رساله دکتری باید نتایج تحقیق روی موضوعی کاملا جدید باشد. به همین دلیل نوشتن رساله کاری گسترده تر، سخت‌تر، پیچیده‌تر و تخصصی‌تر از پایان‌نامه ارشد است.

هدف

هدف از انجام دادن پایان‌نامه مقطع کارشناسی ارشد آشنایی و یادگیری روش کار تحقیقاتی توسط دانشجویان است. و آن‌ها با انجام دادن پژوهش می‌توانند میزان تسلط خود بر موضوع انتخاب‌شده و همچنین توانمندی علمی‌شان را نشان دهند. تا توسط هیات داوران و مخاطبان دیگر محک بخورند. اما در مقطع دکتری دانشجویان با کار پژوهشی و مراحل آن قبلا آشنا شده‌اند. و باید مسلط‌تر به نوشتن رساله بپردازند. در واقع آن‌ها با ارائه رساله‌شان قدرت خود را در انجام دادن کارهای تحقیقاتی به شکل مستقل به دیگران اثبات می‌کنند.

نوع پروپوزال

پروپوزال رساله به دلیل موضوع مفصل‌تر و جزئیات بیشتر تحقیق، طولانی‌تر از پروپوزال کارشناسی ارشد است. در پروپوزال کارشناسی ارشد دانشجو فقط به توضیح نکات ضروری می‌پردازد. اما در رساله دکتری شرح کامل موارد مهم الزامی است و نباید از جزئیات غافل شد.

دامنه موضوع

دامنه مباحث رساله وسیع‌تر است و نظریه‌ها و فرضیه‌های مهم‌تر و بیشتری را ارائه و بررسی می‌کند. به همین دلیل مستلزم استفاده از خلاقیت و استنادات علمی معتبر است.

روش تحقیق

دانشجویان مقطع دکتری با کار تحقیقاتی و روش تحقیق آشنا هستند و تجربیات مختلفی از انجام دادن پایان‌نامه ارشد خود کسب کرده‌اند. بنابراین در نگارش رساله باید بتوانند نظریه‌ای جدید ارائه کنند. و به این حد از توانایی علمی رسیده باشند که با بررسی دقیق و تحلیل نظریه‌های گذشته، نظر خود را بیان کنند. همچنین در نگارش پایان‌نامه از یک روش تحقیق استفاده می‌شود. اما در نوشتن رساله، به دلیل گستردگی تحقیقات، ممکن است از چند روش تحقیق به طور ترکیبی استفاده شود.

سخن آخر

هر یک از امور پژوهشی اصول و تکنیک‌های خاصی دارد که رعایت دقیق و کامل آن‌ها به ارتقای کیفیت اثر کمک شایانی می‌کند، به همین دلیل شما باید از قواعد نگارش آثار تحقیقاتی خود آگاهی داشته باشید و تفاوت‌های پایان نامه کارشناسی ارشد و رساله دکتری را به‌خوبی بشناسید. با توجه به حساسیت این فرآیندها ما بر آن شدیم تا در این گونه امور به دانشجویان و محققان عزیز مشاوره به‌روز ارائه دهیم. بنابراین گروه مشاوره‌ای حرفه‌ای تشکیل دادیم.